The impact of leftist on political movement of Eastern Kurdistan: JK (1942-1945)
Keywords:
Right wings, Leftism, Nationalism, Feudalism, JK (Kurdistan Revival Association)Abstract
Leftism ideology came to Kurdistan through different ways like; social democracy movement, Iranian Communist Party, Iranian Tuddeh Party and invasion of Kurdistan by the red army and the support of the Soviet Union for the Kurdistan Republic.
Since the leftism idea promoted justice and equality and removal of all kinds of oppression, it was attractive to the Kurdish intellectuals and so they welcomed it: the Kurdistan Revival association as the first nationalist party of Kurdistan (1942). In spite of this, it was a national-religious party, but the effect of left thoughts was clear. In that order they were against to the feudalism system as an socioeconomic regime of Kurdistan, and they tried to destroy tribal system in Kurdistan and at the same time they supported grubber class and specially farmer class.
Kurdistan Revival Association to reach its main goal meaning creating a Kurdish Independent Government, was looking for foreign support, hence, its relations with the Soviet Union were very friendly and; even in its declarations, there are sympathize for socioeconomic system of Soviet Union.
References
نیشتمان: آمانجی ئێمە، ژمارە 1، ساڵی یەكەم، پوشپەڕی 1322، جوڵای 1943.
نیشتمان: ایمە و مردم، ژمارە 2، خەزەڵوەری 1322.
نیشتمان: ژمارە 3، ساڵی یەكەم، خەزەڵوەری 1323.
نیشتمان: ژمارە 4 ساڵی یەكەم، 1323.
نیشتمان: ژمارە 5، ساڵی یەكەم، ڕێبەندانی 1323.
نیشتمان: ژمارە 6، ساڵی یەكەم، ژمارە 6، ڕەشەمێی 1323.
نیشتمان: ژمارە 7، ساڵی یەكەم، خاكەلێوە، بانەمەڕ، جۆزەردانی 1324.
گۆڤاری گزینگ: ژمارە 12، ستۆكهۆڵم،1992.
ئەمین: نەوشیروان مستەفا، 1992، حكومەتی كوردستان، (كورد لە گەمەی سۆڤێتیدا) چ2، هەولێر.
ئەسەسەرد: فەرید، 2012، ڕەهەندەكانی بیری سیاسی كورد پاش جەنگی دووەمی جیهان، بلاوكراوەی ئەكادیمیای هۆشیاری و پێگەیاندنی كادیران، سلێمانی.
ئینتسار: نادر، 2004، ئیتنونەتەوایەتیی كوردی، و: عەتا قەرەداخی، چاپخانەی تیشك، سلێمانی.
بارزانی، مسعود، بارزانی و بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی كورد.
دەباغی: عەبدولقادر، 1367، ڕاپەڕینی كۆمەڵەی ژ_ك، بڵاوكراوەی چاپەمەنی حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران.
زەبیحی: عەبدولڕەحمان، 2003، وەڵامێكی نامیلكەی بەڕێز ئارچی روزڤێلت، و: جوتیار حاجی تۆفیق، ئایندە (گۆڤاری ئەدەب و هونەر و هزری هاوچەرخ) ژ4، ساڵی پێنجەم، سلێمانی.
سەمەدی: سەید محەممەدی، 1361، ژێ كاف چ بوو، چی دەویست و چی لێ بەسەرهات؟ بلاوكراوەی چاپەمەنی سەییدیان، مەهاباد.
سه‌رده‌شتی: یاسین، 2011، كوردستانی ئێران، لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی مێژوویی له جوڵانه‌وه‌ی ڕزگاریخوازیی نه‌ته‌وه‌یی گه‌لی كورد (1939- 1979)، سلێمانی.
سەعید: هیوا عەزیز، 2006، خۆیبوون، هیوا، ژ_ک (لێكۆڵینەوەیەكی بەراوردكاریی)، سلێمانی.
سوڵتانی: ئەنوەر، 2005، ڕۆژهەڵاتی كوردستان لە بەڵگەنامەكانی وەزارەتی دەرەوەی بەڕیتانیادا، بنكەی ژین، سلێمانی.
ساڵح: سدیق، 2007، بیرەوەرییەكانی محەممەد شاه پەسەندی، بنكەی ژین، سلێمانی.
ساڵح: چیمەن، 1999، ناهیدە شێخ سەلام، ئەوەی لەبیرمە، هەولێر.
شەمزینی: عەزیز، 2006، جووڵانەوەی ڕزگاریی نیشتمانی كوردستان، و: فەرید ئەسەسەرد، چ4، سەنتەری لێكۆڵینەوەی ستراتیجی كوردستان، سلێمانی.
عەلی: عوسمان، 2010، چەند لێكۆڵینەوەیەك دەربارەی بزاڤی هاوچەرخی كورد، و: كامەڕان بابانزادە، ب2، چاپخانەی ڕێنوێن، سلێمانی.
قاسملو: عەبدولرەحمان، 1973، كوردستان و كورد (لێكۆڵینەوەیەكی سیاسی-ئابووری)، و: عەبدوڵڵا حەسەنزادە، بەغداد.
قادر: مەهدی محەممەد، 2005، پێشهاتە سیاسییەكانی كوردستانی عێڕاق 194501958، سەنتەری لێكۆڵینەوەی ستراتیجی كوردستان، سلێمانی.
كەریمی: عه‌لی، 2008، بڵاوكراوەی بیری كۆمەڵەی ژ_ک، بنكەی ژین، سلێمانی.
كۆیی: مەلا محەممەدی، دیاریی كۆمەڵەی ژ_ک بۆ لاوەكانی كورد (1322-1943).
گەوهەری: حامید، 2011، كۆماری كوردستان، چاپخانەی شەهاب، هەولێر.
گەوهەری: حامید، 1999، كۆمەڵەی ژیانەوەی كوردستان، ستۆكهۆڵم.
مەكداول: دیڤید، 2002، مێژووی هاوچەرخی كورد، و: ئەبوبەكر خۆشناو، سلێمانی.
مەدەنی: حوسێن، 2006، كوردستان و ستراتیژیی دەوڵەتان، هەولێر.
مەدەنی: حوسێن، 2001، كوردستان و ستراتیژیی دەوڵەتان، ب2، هەولێر.
موكریانی: هەژار، 1977، چێشتی مجێور، پاریس.
موكریانی: هێمن، 2708، دیوانی هێمن، سلێمانی.
هەورامی: ئەفراسیاو، 2006، ڕۆژهەڵاتی كوردستان لە دووەم جەنگی جیهانیدا، بەپێی بەڵگەنامەكانی ئەرشیفی یەكیەتی سۆڤیەت، بڵاوكراوەی بنكەی ژین، سلێمانی.
وەلی: عەبباسی، 1995، پەیدابوون و بناغەی ناسیۆنالیزمی كوردی لە ئێران، و: حەسەن قازی، سوید.
ابراهامیان: یرواند، 1383، ایران بین دوو انقلاب، ترجمه: احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، چاپ نهم، تهران.
ابریشمی: عبداللە، 1383، كردستان همیشە قابل كشف، چشم انداز، ایران، ویژە نامە كردستان (2)، نشریە سیاسی- راهبردی.
باباخانی: ناسر، 1378، عبدلرحمان زبیحی كاریزمایی ناتمام، انتشارات سیدیان، مهاباد.
خدیو: صلاح‌الدین، 2000، در دفاع از تاریخ (نقدی بر مقالە احسان هوشمند در چشم انداز ایران).
رجائی: سامان، 1372، نگاهی بە ریشەهای چپ مذهبی، نشریە راە آزادی، ژمارە 59.
سجادی: امیر، ژ_ک از پارادایم فربەسازی فرهنگی تا رادیكالیسم سیاسی، ڕۆژهەڵات، ژ 17.
كوچرا: كریس، 1373، جنبش ملی كرد، ت: ابراهیم یونسی، تهران.
قادرزادە، محموود، 1374، خاطرات زندگی پر ماجرای دكتر آسو ( چهرە مهاباد)، تهران.
مجاب: شهرزاد، زن و ناسیونایسم در جمهوری 1946.
نکوروح: محموود، 1377، نهضت خداپرستان سوسیالیست، تهران.
وەلی: عباسی، ناسیونالیزم كرد در ایران دەورە تكوینی 1942-1947، ت: رشید احمد رش، نویسیا، گاهنامە سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، شمارە 2.
صمدی: سید محمد، نگاهی بە تاریخ مهاباد، انتشارات رهرو مهاباد.
احمد: كمال مظهر، 1985، دراسات فی التاریخ ایران الحدیث و المعاصر، الامانە العامە الثقافە و الشباب، بغداد.
نیشتمان: ایمە و مردم، ژمارە 2، خەزەڵوەری 1322.
نیشتمان: ژمارە 3، ساڵی یەكەم، خەزەڵوەری 1323.
نیشتمان: ژمارە 4 ساڵی یەكەم، 1323.
نیشتمان: ژمارە 5، ساڵی یەكەم، ڕێبەندانی 1323.
نیشتمان: ژمارە 6، ساڵی یەكەم، ژمارە 6، ڕەشەمێی 1323.
نیشتمان: ژمارە 7، ساڵی یەكەم، خاكەلێوە، بانەمەڕ، جۆزەردانی 1324.
گۆڤاری گزینگ: ژمارە 12، ستۆكهۆڵم،1992.
ئەمین: نەوشیروان مستەفا، 1992، حكومەتی كوردستان، (كورد لە گەمەی سۆڤێتیدا) چ2، هەولێر.
ئەسەسەرد: فەرید، 2012، ڕەهەندەكانی بیری سیاسی كورد پاش جەنگی دووەمی جیهان، بلاوكراوەی ئەكادیمیای هۆشیاری و پێگەیاندنی كادیران، سلێمانی.
ئینتسار: نادر، 2004، ئیتنونەتەوایەتیی كوردی، و: عەتا قەرەداخی، چاپخانەی تیشك، سلێمانی.
بارزانی، مسعود، بارزانی و بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی كورد.
دەباغی: عەبدولقادر، 1367، ڕاپەڕینی كۆمەڵەی ژ_ك، بڵاوكراوەی چاپەمەنی حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران.
زەبیحی: عەبدولڕەحمان، 2003، وەڵامێكی نامیلكەی بەڕێز ئارچی روزڤێلت، و: جوتیار حاجی تۆفیق، ئایندە (گۆڤاری ئەدەب و هونەر و هزری هاوچەرخ) ژ4، ساڵی پێنجەم، سلێمانی.
سەمەدی: سەید محەممەدی، 1361، ژێ كاف چ بوو، چی دەویست و چی لێ بەسەرهات؟ بلاوكراوەی چاپەمەنی سەییدیان، مەهاباد.
سه‌رده‌شتی: یاسین، 2011، كوردستانی ئێران، لێكۆڵینه‌وه‌یه‌كی مێژوویی له جوڵانه‌وه‌ی ڕزگاریخوازیی نه‌ته‌وه‌یی گه‌لی كورد (1939- 1979)، سلێمانی.
سەعید: هیوا عەزیز، 2006، خۆیبوون، هیوا، ژ_ک (لێكۆڵینەوەیەكی بەراوردكاریی)، سلێمانی.
سوڵتانی: ئەنوەر، 2005، ڕۆژهەڵاتی كوردستان لە بەڵگەنامەكانی وەزارەتی دەرەوەی بەڕیتانیادا، بنكەی ژین، سلێمانی.
ساڵح: سدیق، 2007، بیرەوەرییەكانی محەممەد شاه پەسەندی، بنكەی ژین، سلێمانی.
ساڵح: چیمەن، 1999، ناهیدە شێخ سەلام، ئەوەی لەبیرمە، هەولێر.
شەمزینی: عەزیز، 2006، جووڵانەوەی ڕزگاریی نیشتمانی كوردستان، و: فەرید ئەسەسەرد، چ4، سەنتەری لێكۆڵینەوەی ستراتیجی كوردستان، سلێمانی.
عەلی: عوسمان، 2010، چەند لێكۆڵینەوەیەك دەربارەی بزاڤی هاوچەرخی كورد، و: كامەڕان بابانزادە، ب2، چاپخانەی ڕێنوێن، سلێمانی.
قاسملو: عەبدولرەحمان، 1973، كوردستان و كورد (لێكۆڵینەوەیەكی سیاسی-ئابووری)، و: عەبدوڵڵا حەسەنزادە، بەغداد.
قادر: مەهدی محەممەد، 2005، پێشهاتە سیاسییەكانی كوردستانی عێڕاق 194501958، سەنتەری لێكۆڵینەوەی ستراتیجی كوردستان، سلێمانی.
كەریمی: عه‌لی، 2008، بڵاوكراوەی بیری كۆمەڵەی ژ_ک، بنكەی ژین، سلێمانی.
كۆیی: مەلا محەممەدی، دیاریی كۆمەڵەی ژ_ک بۆ لاوەكانی كورد (1322-1943).
گەوهەری: حامید، 2011، كۆماری كوردستان، چاپخانەی شەهاب، هەولێر.
گەوهەری: حامید، 1999، كۆمەڵەی ژیانەوەی كوردستان، ستۆكهۆڵم.
مەكداول: دیڤید، 2002، مێژووی هاوچەرخی كورد، و: ئەبوبەكر خۆشناو، سلێمانی.
مەدەنی: حوسێن، 2006، كوردستان و ستراتیژیی دەوڵەتان، هەولێر.
مەدەنی: حوسێن، 2001، كوردستان و ستراتیژیی دەوڵەتان، ب2، هەولێر.
موكریانی: هەژار، 1977، چێشتی مجێور، پاریس.
موكریانی: هێمن، 2708، دیوانی هێمن، سلێمانی.
هەورامی: ئەفراسیاو، 2006، ڕۆژهەڵاتی كوردستان لە دووەم جەنگی جیهانیدا، بەپێی بەڵگەنامەكانی ئەرشیفی یەكیەتی سۆڤیەت، بڵاوكراوەی بنكەی ژین، سلێمانی.
وەلی: عەبباسی، 1995، پەیدابوون و بناغەی ناسیۆنالیزمی كوردی لە ئێران، و: حەسەن قازی، سوید.
ابراهامیان: یرواند، 1383، ایران بین دوو انقلاب، ترجمه: احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، چاپ نهم، تهران.
ابریشمی: عبداللە، 1383، كردستان همیشە قابل كشف، چشم انداز، ایران، ویژە نامە كردستان (2)، نشریە سیاسی- راهبردی.
باباخانی: ناسر، 1378، عبدلرحمان زبیحی كاریزمایی ناتمام، انتشارات سیدیان، مهاباد.
خدیو: صلاح‌الدین، 2000، در دفاع از تاریخ (نقدی بر مقالە احسان هوشمند در چشم انداز ایران).
رجائی: سامان، 1372، نگاهی بە ریشەهای چپ مذهبی، نشریە راە آزادی، ژمارە 59.
سجادی: امیر، ژ_ک از پارادایم فربەسازی فرهنگی تا رادیكالیسم سیاسی، ڕۆژهەڵات، ژ 17.
كوچرا: كریس، 1373، جنبش ملی كرد، ت: ابراهیم یونسی، تهران.
قادرزادە، محموود، 1374، خاطرات زندگی پر ماجرای دكتر آسو ( چهرە مهاباد)، تهران.
مجاب: شهرزاد، زن و ناسیونایسم در جمهوری 1946.
نکوروح: محموود، 1377، نهضت خداپرستان سوسیالیست، تهران.
وەلی: عباسی، ناسیونالیزم كرد در ایران دەورە تكوینی 1942-1947، ت: رشید احمد رش، نویسیا، گاهنامە سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، شمارە 2.
صمدی: سید محمد، نگاهی بە تاریخ مهاباد، انتشارات رهرو مهاباد.
احمد: كمال مظهر، 1985، دراسات فی التاریخ ایران الحدیث و المعاصر، الامانە العامە الثقافە و الشباب، بغداد.
Downloads
Published
2019-12-19
How to Cite
Sahe, I. A. (2019). The impact of leftist on political movement of Eastern Kurdistan: JK (1942-1945). Journal of University of Raparin, 7(1), 289–307. Retrieved from https://journal.uor.edu.krd/index.php/JUR/article/view/PDF17
Issue
Section
Humanities & Social Sciences
